Tài liệu này là sản phẩm của Dự án “Thúc đẩy thực hành trách nhiệm xã hội (CSR) trong chuỗi cung ứng khai thác thủy sản Việt Nam” do Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS) tổ chức thực hiện, và được hỗ trợ bời OXFAM. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế nói chung, yêu cầu về phát triển bền vững ngày càng được quan tâm nhiều hơn và trở thành những tiêu chí, điều kiện để hội nhập và phát triển cũng như liên quan đến năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia, mỗi ngành hàng. Ngành thủy sản nói chung, nghề khai thác hải sản nói riêng không nằm ngoài quy luật đó. Hiện nay, nhiều nhà phân phối, nhà bán lẻ hải sản và các sản phẩm có nguồn gốc nguyên liệu từ khai thác thủy sản đã yêu cầu các nhà cung cấp phải tuân thủ các thực hành tốt trong quản lý, hoạt động khai thác và thực hành trách nhiệm xã hội như những yêu cầu, ràng buộc bắt buộc trong việc ký kết các hợp đồng thương mại. Các tổ chức cấp chứng nhận độc lập (Bên thứ ba) như Global GAP, ASC… đang xây dựng và bổ sung thêm các tiêu chuẩn về trách nhiệm với xã hội,trách nhiệm môi trường trong sản xuất thủy sản như những điều kiện quan trọng để có được chứng nhận cho nghề cá hoặc ngành hàng quan tâm. Đặc biệt là khi nghề đánh bắt hải sản ở một số quốc gia đang gặp phải những khó khăn liên quan đến vấn đề bền vững về môi trường, nguồn lợi, vấn đề về việc sử dụng lao động trên biển, trong nhà máy chế biến hải sản, việc định hướng và có hướng dẫn thực hành cụ thể cho các bên tham gia liên quan nhằm có hướng đi đúng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh là hết sức cần thiết. Sổ tay Hướng dẫn Thực hành trách nhiệm xã hội ngành khai thác thủy sản Việt Nam góp phần hướng dẫn khối tàu cá, các chủ tàu, doanh nghiệp khai thác hải sản có những thực hành tốt nhằm vận hành hoạt động sản xuất theo hướng nghề cá có trách nhiệm, tránh được những thách thức liên quan đến các vấn đề xã hội, đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thủy sản bền vững, ổn định và góp phần phát triển kinh tế, sinh kế cho cộng đồng ngư dân ven biển cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước. Cuốn sổ tay này được xây dựng nhằm áp dụng cho nhóm tàu khai thác hải sản bao gồm cả tàu cá ven bờ và nhóm tàu cá xa bờ. Hy vọng, sổ tay này có thể được sử dụng cho các nhà quản lý, các bên tham gia liên quan tham khảo, phục vụ công việc quản lý, phát triển ngành thủy sản theo hướng có trách nhiệm, bền vững, thân thiện với môi trường và nâng cao năng lực cạnh tranh trong hội nhập quốc tế. Tài liệu được xây dựng với sự tham gia của Ban điều hành dự án, OXFAM, các chuyên gia tư vấn và được hoàn thiện căn cứ vào ý kiến của các bên liên quan và chuyên gia trong ngành. Hi vọng cuốn tài liệu này sẽ trở thành tài liệu tham khảo hữu ích đối với các nhà quản lý và hoạch định chính sách, doanh nghiệp, chủ tàu, công nhân, ngư dân, các nhà nghiên cứu, các cán bộ thủy sản, các bạn sinh viên và những người quan tâm. Trong quá trình biên soạn không thể không tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi mong muốn những đóng góp tiếp theo của Qúy vị để báo cáo này ngày càng được hoàn thiện. Hà Nội, tháng 10 năm 2015 TS Lê Thanh Lựu Trung tâm Hợp tác Quốc tế Nuôi trồng và Khai thác thủy sản bền vững (ICAFIS)