Theo nghiên cứu của ICAFIS, trong tổng sản lượng tôm Việt Nam, gần 80% sản lượng tôm của Việt Nam được sản xuất ra bởi người nuôi tôm quy mô nhỏ, điều đó nói lên vai trò cũng như sự đóng góp của hộ nuôi tôm quy mô nhỏ với ngành tôm Việt Nam và hộ nuôi tôm quy mô nhỏ vẫn giữ vai trò sương sống của của ngành tôm Việt Nam.
Tuy nhiên các hộ nuôi tôm quy mô nhỏ tại Việt Nam nói chung và Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) nói riêng đang gặp rất nhiều khó khăn: (i) Chưa có nhiều tiếng nói trong chuỗi do sản lượng nhỏ/manh mún, (ii) Khó kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc, (iii) Khó khăn trong công tác quản lý dịch bệnh/môi trường, (iv) Khó tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế, (v) Kết nối vào công ty đầu vào và đầu ra chưa thực sự hiệu quả. Từ những khó khăn này nhu cầu liên kết các hộ quy mô nhỏ thành các HTX/THT cũng như củng cố các HTX/THT đang hoạt động là một nhu cầu cấp bách cho một ngành tôm vững mạnh. Trong gần hai năm vừa qua dự án “Phát Triển Chuôi giá trị sản xuất Tôm Công Bằng – Bền Vững Tại Việt Nam” tài trợ bởi EU và đồng thực hiện bởi Oxfam tại Việt Nam và ICAFIS đã có nhiều hoạt động nhằm tăng cường mối liên kết giữa người nuôi tôm quy mô nhỏ của trên 30 HTX/THT tại Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau và giúp các THT/HTX tăng cường chất lượng con tôm sản xuất ra thông qua áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP và ASC, BAP, SEASAIP….
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện một nhu cầu cấp thiết khác cũng nổi lên nhằm tăng nhằm: i) Tăng giá trị nhận diện với con tôm của các THT/HTX; ii) Tạo ra các giá trị tăng thêm; iii) Tạo quy mô và sản lượng lớn hơn đó là nhu cầu XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU.
Nhận biết được nhu cầu này của người nuôi tôm quy mô nhỏ, ngày 24 tháng 10 năm 2017, Ban quản lý dự án SUSV cùng với Chi Cục Thủy Sản Sóc Trăng đã có buổi họp bàn cùng với đại diện các HTX tại Sóc Trăng hướng tới thành lập một liên HTX để nâng cao tiếng nói, xây dựng thương hiệu cho con tôm các HTX sản xuất. Thúc đẩy buổi họp có ông Dương Tấn Trường – Chi Cục Trưởng, Bà Quách Thị Thanh Bình, Chi cục phó - Chi Cục Thủy Sản Sóc Trăng và ông Đinh Xuân lập – PGĐ ICAFIS. Tại Buổi họp đại diện của tất cả các HTX đã thống nhất trong việc thành lập một Liên HTX và đưa ra một lộ trình thành Lập liên HTX, xây dựng thương hiệu tôm Sóc Trăng. Đại Diện Chi Cục Thủy Sản và dự án SUSV cũng thể hiện cam kết hỗ trợ việc thành lập liên HTX Sóc Trăng và xây dựng thương hiệu cho con tôm Sóc Trăng.
Đây có thể là bước đi đầu tiên đặt nền móng cho việc xây dựng thương hiệu tôm Sóc Trăng vững mạnh, đặc biệt là con tôm sạch, nguồn gốc rõ ràng do hộ nuôi quy mô nhỏ sản xuất thông qua HTX từng bước đưa người sản xuất quy mô nhỏ nâng cao tiếng nói, tăng khả năng cạnh tranh thị trường và hội nhập quốc tế.
Vũ Thùy – ICAFIS
